jueves, 29 de octubre de 2015

Los caprichos de la suerte, manuscrito inédito de Pío Baroja

      Cuando se abre el día y te dispones a afrontar las vicisitudes cotidianas con un buen desayuno, te cuestionas el accionar el mando de la televisión en un gesto romántico de evasión. Cuesta hacer frente a la cruda realidad de las noticias y prefieres esperar al zarpazo que recibes en la calle cuando toda tentativa de huida es inútil. Hoy he desafiado la actualidad y he encendido la caja de pandora. Pensé que respondía a mis recónditos deseos y me transportaba en el tiempo. Un vídeo mostraba un manuscrito inédito de Pío Baroja hallado en la residencia del autor en 'Itzea', la casa familiar que la familia Baroja poseía en Vera de Bidasoa en Navarra. Nada sucede en vano y es que, viendo los tiempos que corren, el hallazgo parece un "zas en toda la boca" para aquellos que han olvidado las consecuencias de atizar el fuego de la intolerancia.

      El 3 de noviembre la obra de Baroja sacudirá las estanterías de las librerías y, conociendo al autor, hostigará nuestras conciencias. 

http://www.elcorreo.com/videos/culturas/201510/29/caprichos-suerte-novela-inedita-4585580384001-mm.html 

Vídeo sobre el hallazgo del manuscrito de Pío Baroja (2015). 

AMPLIAD INFORMACIÓN DE LA NOTICIA EN:
  • http://cultura.elpais.com/cultura/2015/10/27/actualidad/1445965543_727261.html
  • http://www.elmundo.es/cultura/2015/06/26/558d8575ca47412a1a8b45aa.html

martes, 27 de octubre de 2015

Claudio Rodríguez Fer, poeta en Nueva York

       Y la vida se prolonga serena e infinitamente.

 Mañana nuestro poeta lucense presentará su antología poética bilingüe Amores sen morte en el Hunter College de la City University of New York. A este acto poético le seguirán otros dos: un gran recital colectivo multilingüe de A Cabeleira en el mismo lugar de Manhattan y una lectura poética comentada, seguida de coloquio con la presentación del poeta peruano Miguel-Ángel Zapata, el 4 de noviembre en  Hofstra University. 

Claudio Rodríguez Fer, en Nueva York. Recuperado de  http://llavedeloscampos.blogspot.com.es/2015/10/claudio-rodriguez-fer-intervendra-en.html

viernes, 23 de octubre de 2015

miércoles, 21 de octubre de 2015

Entrevista a Claudio Rodríguez Fer

      Cuando investigamos el origen de nuestro instituto y la figura de Ánxel Fole rastreando la información en actas y hablando con profesorado conocedor de los inicios, descubrimos un tríptico sobre el escritor lucense que había sido realizado por Claudio Rodríguez Fer cuando ejerció aquí de profesor. Este hallazgo nos llevó a concertar una entrevista con él en su despacho de la Facultad de Humanidades de Lugo. Santiago, alumno de 1º de BAC, fue el responsable de preparar el encuentro. Esta experiencia caló muy hondo en vuestro compañero.

Falando de Fole con Claudio Rodríguez Fer

Santiago Argüeso Galván

      Todos sabemos que o noso centro leva por nome o dun escritor dos máis recoñecidos, pero por que? De onde xurdiu? Se alguén pode contestar a iso ese é Claudio Rodríguez Fer, catedrático pola USC, actualmente profesor de Literatura na Facultade de Humanidades de Lugo, e a persoa que mellor coñeceu e coñece a figura de Ánxel Fole Sánchez.  Foi o primeiro en publicar unha biografía do autor, e a el debémoslle tamén diversos estudos e ensaios. A pesar da súa axenda ateigada de compromisos, tivo a deferencia de recibirnos no seu despacho do Campus de Humanidades e compracernos con esta enquisa, que se converteu nun coloquio sobre Fole, por quen sente unha grandísima admiración: “Ánxel Fole foi o home ó que máis quixen despois do meu pai”. A súa mirada clara e penetrante contén un torrente de emocións que verte paseniño nos seus xestos e nas súas verbas.

   En “O meu cartafolio  de Fole” en Ánxel Fole. Vida e obra alude a que coñecía ao autor dende a infancia. Cóntenos como foi iso.

   A guerra civil truncara a vida de Fole, que tivo que vivir moi dificultosamente despois, así que durante os anos corenta dedicouse a dar clases particulares nun humilde faiado do barrio lucense de Caiñós, ás que asistiu de nova a que sería miña nai. Por ela foi, pois, por quen souben xa na miña infancia da existencia de Fole, a quen vía de vez en cando pola rúa Montero Ríos próxima á miña casa. Co tempo, converteríase nunha especie de avó literario para min e quizais no home que máis quixen despois do meu pai".

   O primeiro estudo e escolma sobre o autor, A Galicia misteriosa de Ánxel Fole, publicado en 1981 debémosllo a vostede.  No entanto, esa inquedanza súa polo escritor arranca xa dende a súa adolescencia cando estudaba Bacharelato no instituto Masculino de Lugo onde fixo un traballo sobre el. Cal foi o motivo?

   En efecto, cando o meu profesor de Literatura no Instituto entón Masculino de Lugo, Xesús Alonso Montero, actual director da Real Academia Galega, propuxo que cada alumno escollese un escritor galego para facer un traballo, eu elixín a Fole, a quen fun entrevistar coma ti agora a min e sobre quen fixen unha reportaxe.

   Pero, por que esa fascinación por Fole?
   Porque os seus libros Á lus do candil e Terra brava me parecían moi atractivos pola súa temática misteriosa e costumista, e tamén porque os artigos que escribía no xornal El Progreso sobre cultura galega, literatura española e historia contemporánea me resultaban moi interesantes.

   Tras esa publicación foron moitos os recoñecementos e homenaxes ao autor. Probablemente moita xente descoñeza que foi proposto para o Premio Nobel de Literatura en 1983 pola Asociación de Escritores en Lingua Galega.

   Pois si, malia que Fole sempre tomou esa proposta como unha esaxerada mostra de agarimo e non con fatua vaidade.

   En 1985  a Xunta de Galicia ponlle o nome do escritor ao noso instituto. Vostede impartiu clases nel. En que ano? Que circunstancias o levaron ao noso centro e que sentiu ao traballar nun lugar que levaba o nome dun escritor de especial significación para vostede?

   Eu comecei a dar clase no Instituto Ánxel Fole como catedrático de Literatura Española en 1986, aos trinta anos, e deixei de facelo cando me integrei na Universidade de Santiago de Compostela en 1990. Por suposto, estaba encantado de pertencer a un centro que levaba o nome do meu querido e admirado amigo, e esa foi unha das razóns de que o puxese en primeiro lugar entre os destinos solicitados no concurso de traslados do corpo de catedráticos de Instituto do que formaba

 En 1987 no noso centro descubriuse un placa de homenaxe, repartíronse dez mil trípticos sobre a súa figura  e promoveuse un mosaico que preside o noso patio. Vostede foi o impulsor de tal homenaxe. Cóntenos como se levou a cabo.

   Unha vez que cheguei ao Instituto Ánxel Fole decateime de que moito alumnado non sabía quen fora o escritor que daba nome ao centro, así que promovín a edición de trípticos para repartir entre o persoal docente e discente do Instituto, pero tamén entre a veciñanza da Piringalla e entre a cidadanía de Lugo en xeral. Así mesmo promovín que se fixese un mosaico mural no patio do centro, que sufragou a Consellería de Cultura e do que se encargou Xosé Vizoso, experimentado deseñador do Grupo Sargadelos que traballaba con Isaac Díaz Pardo.

   Probablemente moitas das persoas que acoden día a día ao instituto descoñezan o simbolismo do mosaico. Poderíanos comentar o seu significado?

   O mosaico pretende reunir os elementos máis característicos do mundo literario de Fole cun estilo plástico que poderiamos cualificar de cubismo sintético galego. Así, figuran elementos astronómicos (o sol, a lúa), animais (os lobos, a vaca) e vexetais (as árbores), sen esquecer a presenza humana.

   Curiosidade: Por que o autor utilizaba o pseudónimo de Neumandro?

   Neumandro é unha palabra constituída polos elementos gregos pneuma, que significa “moitas cousas relacionadas co aire” (sopro, alento, respiración, vento) mais tamén “espírito ou sopro divino”, e andro, que significa “home”. Por tanto, Fole trataba de dar a entender con tal pseudónimo que escribía dende a perspectiva dun home espiritual, cunha altura de miras allea ao materialismo vulgar.

   Cinco palabras que definan a Fole como escritor.
 
   Realista, costumista, misterioso, humorista, galego.

   Cinco palabras que definan a Fole como home.

   Humanista, bondadoso, leal, republicano, galeguista.

   Un consello para os estudantes que comezan un novo curso.

   O estudo é máis atractivo, pero tamén máis proveitoso, cando se realiza con amor e con humor.

   Un consello para o profesorado.

   O poeta é un mestre sen ira, verso de Luís Pimentel, gran amigo de Ánxel Fole.


Claudio Rodríguez Fer e Santiago Argüeso Galván, alumno de 1º de BAC, no despacho do poeta na Facultade de Humanidades de Lugo

Acceded a la entrevista en nuestra agenda:

http://es.calameo.com/read/0032776050faf13944b25?authid=JS8cvxuGHuiN

martes, 20 de octubre de 2015

Nuestra agenda escolar

      Por fin se ha hecho realidad lo que ya parecía una quimera: ha llegado la ansiada agenda escolar. Ha habido algunos contratiempos que demoraron la entrega, pero la satisfacción de contar con una agenda personalizada de nuestro centro justifica la espera. La Diputación de Lugo ha financiado la impresión y, por tanto, el alumnado ha recibido la agenda gratuitamente.

      Pero, ¿cómo surgió este proyecto? A final de curso un grupo de alumnos y alumnas de 4º de ESO me confesaron sus sentimientos encontrados: por un lado, la satisfacción de cumplir una etapa y la ilusión ante sus nuevos proyectos; por otro,  la desazón que les producía abandonar el centro, dejar atrás tantos recuerdos, tantos amigos y amigas.  

    Los espacios son los continentes de nuestra historia personal, a ellos asociamos nuestras vivencias y las personas con que compartimos ese tiempo. Estos alumnos y alumnas, conscientes de la relevancia de esta etapa marcada por el instituto, quisieron rendirle homenaje y transmitir a sus compañeros y compañeras el orgullo de formar parte de este lugar. ¿Cómo hacerlo? Pues a través de la agenda escolar. Se volcaron en su diseño y en su contenido. Indagaron los orígenes del centro e investigaron al escritor que le da nombre: Ánxel Fole. Pautaron  por evaluaciones el proceso de técnicas de estudio incluyendo consejos, frases alentadoras, fichas de reflexión, frases célebres, conmemoraciones... Diseñaron atendiendo a sus gustos personales insertando emoticonos, pósits, notas para que los compañeros y compañeras dejen su impronta...Las imágenes del instituto seleccionadas son testimonio de nuestros rincones especiales. Sin duda ha sido un trabajo que debemos agradecerles.

       Gracias, Tamara Cela Caamaño.
       Gracias, Georgiana Nicoleta Anghel.
       Gracias, Laura Da Cruz Rodríguez.
       Gracias, Beatriz Pérez Benavides.
       Gracias, Julen Vigo Enríquez.

       Siempre formaréis parte de nuestro espacio.

jueves, 15 de octubre de 2015

Valores del "se"

     Uno de los temas más repudiados en el estudio morfosintáctico es el de los valores del "se". Quizás este mapa conceptual con hipervínculos a un Lim de El Tinglado y a diversas actividades interactivas os haga más llevadera su comprensión. Agradecemos a los autores de estas páginas la elaboración de estos recursos tan interesantes.
https://drive.google.com/file/d/0B0R0RdMV7FUYdHRaTjBleERUam8/view?usp=sharing
 " El gran peligro de la globalización es que nos empuja a una megalengua común."
Umberto Eco
      En el Ámbito Lingüístico-Social de 3º de ESO estamos viendo el origen del gallego y las lenguas de sustrato y superestrato. Los alumnos y alumnas han realizado un mapa conceptual de forma cooperativa en Google Drive y han decidido compartirlo con vosotros. Seguro que os será de utilidad para facilitaros el estudio.

https://docs.google.com/presentation/d/1cH_CBItFq4cBscg5yzlBfnE23qZ3drPQYEx4OQrNHgM/edit?usp=sharing

jueves, 8 de octubre de 2015

El Nobel de Literatura 2015 lleva nombre de mujer

 “El narrador de mis libros es el hombre corriente. El grano de arena en la Historia. Aquel a quien nunca se pregunta, ese que desaparece sin dejar rastro, llevándose sus secretos a la tumba. Hablo de aquellos que no tienen voz. Los oigo, los escucho, los comprendo. La calle es para mí un coro, una sinfonía. Es infinitamente triste cómo todo se puede decir, susurrar y gritar en la nada.” Svetlana Alexievich
       Hoy ha sido una grata sorpresa conocer el galardonado con el Premio Nobel de Literatura 2015. Se lo han concedido a la periodista bielorrusa Svetlana Alexievich, comprometida con  la tragedia de Chernóbil, el desastre de Afganistán y las consecuencias de la Gran Guerra Patriótica en la Unión Soviética. Apenas tenemos obras suyas traducidas al español. De hecho solo hay una: Voces de Chernóbil. Si la concesión del premio conlleva la proliferación de traducciones de su obra, bienvenido sea.
 Acceded a información:

martes, 6 de octubre de 2015

Recital en Santiago de "A cabeleira" de Claudio Rodríguez Fer

Yo nací en un país verde finisterre que vagó errante tras manadas de vacas.
Incierto hijo soy de las tribus móviles que sólo se detuvieron cuando se les acabó el mundo.
No tengo otras raíces que las de la espora ni otra patria habito que la del viento.
Claudio Rodríguez Fer frente a la muralla de Lugo.
       Mañana constituye una cita ineludible la asistencia al recital del poema "A cabeleira" (Poema en 35 idiomas) de Claudio Rodríguez Fer. A partir de las ocho de la tarde en la Fundación Granell  podremos disfrutar del poema en gallego en la misma voz del poeta y en diecisiete lenguas más en otras voces internacionales vinculadas a la literatura y a la enseñanza de idiomas. Os dejo este ENLACE para acceder al programa. La obra se presentó ya en Lugo el 12 de junio y el próximo 30 de octubre el "advento" tendrá lugar en Manhattan, concretamente en el Hunter College de la City University of New York.
Portada de "A cabeleira", obra de Claudio Rodríguez Fer, ilustrada con un dibujo de Carmen Blanco.






Caligrama de Carmen Blanco del poema "A cabeleira".

lunes, 5 de octubre de 2015

Complementos verbales


         En 1º de BAC hemos empezado con el repaso de los complementos verbales. Nada mejor que un esquema con hipervínculos a otras páginas para afianzar conocimientos. Repasad, repasad...

https://docs.google.com/viewer?a=v&pid=sites&srcid=ZGVmYXVsdGRvbWFpbnxlbmdhbmNoYXRlYWxlc3F1ZW1hfGd4OjIxNzlhM2Q3ODA0OTZmZDk 
Pinchad la imagen para acceder